Lễ thôi nôi là dịp quan trọng trong đời của trẻ, đánh dấu cột mốc tròn 1 năm tuổi với những bước phát triển đầu đời. Đặc biệt đối với bé gái, mâm cúng thôi nôi không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để gia đình thể hiện tình yêu thương, cầu mong những điều tốt đẹp nhất cho con. Hãy cùng Liên Á tham khảo hướng dẫn bày mâm cúng thôi nôi bé gái từ A đến Z để chuẩn bị một buổi lễ ý nghĩa và trọn vẹn nhất cho bé yêu của bạn!
Xem thêm:
1. Cách tính ngày cúng thôi nôi bé gái
Theo phong tục truyền thống của ông bà ta, ngày cúng thôi nôi không được tổ chức đúng ngày sinh mà thường lùi lại một vài ngày theo nguyên tắc "con gái lùi 2, con trai lùi 1". Cụ thể:
- Với bé trai: Ngày cúng sẽ được lùi lại 1 ngày so với ngày sinh. Ví dụ, nếu bé trai sinh vào ngày 12/03, thì ngày cúng thôi nôi sẽ là 11/03.
- Với bé gái: Ngày cúng sẽ được lùi lại 2 ngày so với ngày sinh. Chẳng hạn, nếu bé gái sinh vào ngày 12/04, ngày cúng thôi nôi sẽ là 10/04.
Mâm cúng thôi nôi bé gái đầy đủ màu sắc (Nguồn: Sưu tầm)
Lưu ý: Nếu năm bé sinh là năm nhuận (có tháng nhuận), việc tính ngày sẽ được điều chỉnh sao cho đúng đủ 12 tháng âm lịch. Ví dụ, nếu bé trai sinh vào ngày 12/09/2023 và năm sau có 2 tháng nhuận, ngày cúng thôi nôi sẽ diễn ra vào ngày 11/08/2024, còn với bé gái sẽ là 10/08/2024. Việc tính ngày cúng này là một phần không thể thiếu trong phong tục văn hóa, mang đến sự may mắn và bình an cho con trong suốt cuộc đời.
2. Cách tính giờ cúng thôi nôi bé gái
Trong văn hóa dân gian, cúng thôi nôi là một nghi lễ quan trọng, mang ý nghĩa cầu mong sự bình an và may mắn cho con trẻ. Vì vậy, việc chọn giờ cúng phải được thực hiện một cách tỉ mỉ và cẩn thận để đảm bảo bé nhận được phúc lành từ thần linh. Dưới đây là một số cách chọn giờ cúng thôi nôi cho bé gái mà mẹ có thể tham khảo.
Nghi thức cúng thôi nôi như lời cầu phúc cho bé (Nguồn: Sưu tầm)
Thông thường, khung giờ từ 9 giờ đến 12 giờ trưa là thời điểm lý tưởng để tổ chức lễ cúng thôi nôi cho bé gái. Đây là khoảng thời gian có năng lượng tốt, giúp bé nhận được nhiều phúc khí. Sau khi lễ cúng kết thúc, gia đình và người thân có thể cùng nhau quây quần, ăn uống và chia sẻ niềm vui.
Ngoài giờ đẹp theo thời gian trong ngày, giờ cúng cũng cần phải tính theo ngày sinh của bé, chủ yếu dựa vào cung hoàng đạo, tam hợp và tứ hành xung.
- Tam hợp: Là 3 con giáp có mối quan hệ tương hợp, hỗ trợ lẫn nhau tạo thành 4 nhóm:
Dần - Ngọ - Tuất, Tỵ - Dậu - Sửu, Thân - Tý - Thìn, Hợi - Mão - Mùi.
Lựa chọn giờ cúng trong các giờ thuộc tam hợp sẽ giúp bé gặp nhiều may mắn. - Tứ hành xung: Là 4 con giáp xung khắc với nhau tạo thành 3 nhóm:
Dần - Thân - Tỵ - Hợi, Tý - Ngọ - Mão - Dậu, Thìn - Tuất - Sửu - Mùi.
Mẹ nên tránh chọn giờ cúng rơi vào các giờ thuộc tứ hành xung để tránh gặp phải điều không may.
Ví dụ: Bé gái sinh vào ngày 11 tháng 10 năm 2016 (ngày 11 tháng 9 năm 2016 âm lịch, Bính Thân). Theo tam hợp, giờ cúng nên chọn vào các giờ Thân - Tý - Thìn và tránh các giờ Dần, Hợi, Tỵ.
Giờ cúng cũng được phân chia theo 12 con giáp trong ngày như sau:
- 23 giờ - 1 giờ: Giờ Tý
- 1 giờ - 3 giờ: Giờ Sửu
- 3 giờ - 5 giờ: Giờ Dần
- 5 giờ - 7 giờ: Giờ Mão
- 7 giờ - 9 giờ: Giờ Thìn
- 9 giờ - 11 giờ: Giờ Tỵ
- 11 giờ - 13 giờ: Giờ Ngọ
- 13 giờ - 15 giờ: Giờ Mùi
- 15 giờ - 17 giờ: Giờ Thân
- 17 giờ - 19 giờ: Giờ Dậu
- 19 giờ - 21 giờ: Giờ Tuất
- 21 giờ - 23 giờ: Giờ Hợi
Để đảm bảo chính xác, mẹ có thể đến chùa hoặc tìm một thầy cúng uy tín để xin giờ đẹp. Ngoài ra, mẹ cũng có thể tham khảo các tờ lịch về giờ hoàng đạo, chỉ cần chọn 6 giờ hoàng đạo tốt trong ngày để lựa chọn giờ cúng phù hợp nhất cho bé.
Việc chọn giờ cúng thôi nôi đúng theo truyền thống không chỉ giúp bé nhận được sự bảo vệ của thần linh mà còn mang lại niềm vui, sự an lành cho cả gia đình.
3. Cách bày mâm cúng thôi nôi cho bé gái
Để mâm cúng thôi nôi cho bé gái trở nên đẹp mắt và đúng với phong tục truyền thống, mẹ cần chú ý đến cách bày trí lễ vật sao cho hài hòa và trang trọng. Vậy thôi nôi bé gái cần những gì? Dưới đây là một số bước hướng dẫn cụ thể để mẹ có thể chuẩn bị mâm cúng thật ấn tượng.
Mâm cúng cần được bày trí trang trọng (Nguồn: Sưu tầm)
Mâm cúng thôi nôi bé gái thường được chia thành hai mâm:
- Mâm lớn: Đây là mâm chính được đặt trên một chiếc bàn lớn. Mâm này sẽ bao gồm các lễ vật cúng thần linh và tổ tiên.
- Mâm nhỏ: Mâm này được đặt thấp hơn mâm lớn và dùng để cúng bà Chúa Thai Sanh, người bảo vệ và che chở cho mẹ và bé trong suốt thai kỳ.
Khi bày trí lễ vật, mẹ cần tuân thủ nguyên tắc "Đông Bình Tây Quả". Theo đó:
- Đông Bình: Các bình hoa được đặt ở phía Đông, với hoa tươi như hoa cúc, hoa hồng, hay hoa đồng tiền.
- Tây Quả: Các loại trái cây sẽ được đặt ở phía Tây. Mẹ có thể chọn những loại trái cây tươi ngon, thường là 5 loại để tạo sự cân đối, như chuối, dưa hấu, nho, táo, và quả lựu.
Mâm cúng thôi nôi bé gái cần được sắp xếp sao cho đối xứng và cân đối, để tạo cảm giác hài hòa và trang trọng. Các lễ vật như bánh kẹo, chè, xôi, gà, mâm cơm và các đồ cúng khác đều phải được bày trí sao cho cân đối ở hai bên, tạo nên một mâm cúng vừa đẹp mắt vừa thể hiện lòng thành kính.
Để mâm cúng thêm phần long trọng, mẹ có thể sử dụng các vật dụng như đèn cầy, tràng hạt hay lụa đỏ, vàng để trang trí bàn thờ. Lưu ý, mâm cúng cần được lau chùi sạch sẽ và đặt ở vị trí trang trọng trong nhà, thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng với các đấng linh thiêng. Khi hoàn thành mâm cúng thôi nôi, mẹ đã không chỉ chuẩn bị cho con một lễ cúng đẹp mắt mà còn gửi gắm những lời chúc tốt lành và phúc lộc cho bé trong suốt cuộc đời.
4. Mâm cúng thôi nôi bé gái gồm những gì?
4.1 Mâm cúng Thần Tài - Ông Địa
Để chuẩn bị một mâm cúng Thần Tài, Thổ Địa, và Ông Táo vừa đơn giản lại đầy đủ, mẹ có thể tham khảo gợi ý dưới đây từ. Những lễ vật này vừa thể hiện lòng thành kính vừa mang ý nghĩa sâu sắc, giúp con luôn nhận được sự che chở và bảo vệ từ các vị thần linh.
Các lễ vật cần chuẩn bị
- Mâm ngũ quả: Được bày trí với 5 loại trái cây tươi ngon, tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy. Mẹ có thể chọn những loại trái cây như chuối, cam, quýt, táo, hoặc dưa hấu.
- Chén chè đậu xanh: Chè đậu xanh mang ý nghĩa thanh lọc, mang lại sự may mắn và an lành cho gia đình, đặc biệt là cho bé yêu.
- Đĩa xôi (đậu xanh/gấc): Xôi là món ăn mang ý nghĩa may mắn, đầy đủ và thịnh vượng. Mẹ có thể chọn xôi đậu xanh hoặc xôi gấc với màu đỏ tươi, tượng trưng cho sự may mắn và hạnh phúc.
- Bộ tam sên: Bao gồm thịt heo luộc, trứng, và tôm, thể hiện sự đầy đủ và cầu mong sự phát triển mạnh mẽ, khỏe mạnh cho bé.
- Ba ly nước: Thể hiện sự trong sạch, thanh khiết, giúp thu hút vượng khí và tài lộc.
- Hoa: Chọn hoa tươi như hoa cúc hoặc hoa hồng, tượng trưng cho sự thanh cao và kính trọng đối với các vị thần linh.
- Hương nhang: Dùng để tỏ lòng thành kính và cầu mong sự che chở, bảo vệ từ các vị thần.
Ý nghĩa của mâm cúng
Mẹ chuẩn bị mâm cúng Thần Tài, Thổ Địa, Ông Táo với mong muốn các vị thần sẽ luôn bảo vệ và mang lại may mắn cho bé trong suốt đường đời.
4.2 Mâm cúng Cửu Huyền Thất Tổ
Theo phong tục truyền thống, việc chuẩn bị mâm cúng trong mỗi gia đình thường dựa trên số lượng bàn thờ có trong nhà. Tùy theo văn hóa vùng miền, cách bày trí mâm cúng thôi nôi cho bé gái sẽ có sự khác biệt. Tuy nhiên, đối với mâm cúng Cửu Huyền Thất Tổ và Ông Bà, lễ vật thường bao gồm:
Lễ vật cần chuẩn bị
- Mười hai chén chè: Chè đậu xanh, chè trôi nước hoặc loại chè đặc trưng của địa phương, tượng trưng cho sự ngọt ngào và an lành.
- Mười hai chén xôi: Xôi gấc hoặc xôi đậu xanh với sắc màu tươi sáng, biểu trưng cho sự may mắn và sung túc.
- Một con gà/vịt luộc: Gà/vịt luộc nguyên con được đặt lên đĩa lớn, thể hiện lòng thành kính và mong cầu sự bình an cho bé.
- Ba chén cháo nhỏ: Tượng trưng cho sự đủ đầy và tiếp nối giữa các thế hệ.
- Một tô cháo lớn: Đại diện cho lòng thành kính và mong muốn phúc lộc được lan tỏa cho cả gia đình.
Ý nghĩa của mâm cúng
Mẹ chuẩn bị mâm cúng Cửu Huyền Thất Tổ và Ông Bà với tâm ý gửi lời tri ân sâu sắc đến tổ tiên, đồng thời mong muốn ông bà che chở, phù hộ cho bé yêu luôn bình an, khỏe mạnh và hạnh phúc. Đây cũng là cách bày tỏ lòng thành kính, gìn giữ truyền thống tốt đẹp của gia đình qua nhiều thế hệ.
4.3 Mâm cúng 12 Mụ Bà và 3 Đức Thầy
Theo truyền thuyết dân gian, 12 Mụ Bà là những vị thần có vai trò quan trọng trong việc tạo hình và bảo vệ bé từ khi còn trong bụng mẹ. Các vị Mụ Bà và 3 Đức Thầy thay phiên nhau chăm lo việc thai sản, mỗi người đảm nhiệm một phần trong quá trình sinh nở và giáo dưỡng bé.
Lễ vật trong mâm cúng 12 Mụ Bà và 3 Đức Thầy
- Một con gà ta luộc nguyên con: Gà phải đủ đầu, cánh, chân, tượng trưng cho sự đủ đầy trọn vẹn.
- Heo quay, bánh hỏi: Mang ý nghĩa sung túc, phát triển và cầu mong sự no đủ cho bé.
- Đĩa trái cây và bình hoa: Hoa tươi như cúc vàng hoặc đồng tiền, kết hợp với trái cây tươi ngon để thể hiện lòng thành kính.
- Trầu cau têm cánh phượng: Biểu tượng cho sự hòa hợp và truyền thống dân tộc.
- Mười hai chén chè trôi nước và một tô chè lớn: Chè trôi nước tượng trưng cho sự tròn đầy, ngọt ngào và may mắn.
- Mười hai đĩa xôi nhỏ và một đĩa xôi lớn: Xôi gấc đỏ mang lại ý nghĩa may mắn, thịnh vượng cho bé.
- Mười hai chén cháo và một tô cháo lớn: Cháo đại diện cho sự gắn kết, nuôi dưỡng và phát triển.
- Mười hai chung nước hoặc rượu trắng: Thể hiện lòng thành và sự thanh khiết.
- Mười hai cây nến và hương: Ánh sáng của nến tượng trưng cho sự dẫn đường và che chở.
- Bộ tiền vàng, chén, đũa, muỗng và một đôi đũa hoa: Dùng để dâng lên các vị thần linh mang ý nghĩa cầu chúc phúc lộc.
Ý nghĩa của mâm cúng
Mâm cúng không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với 12 Mụ Bà và 3 Đức Thầy mà còn là lời cầu nguyện mong bé yêu được các vị thần linh bảo vệ, ban phúc lành, giúp bé khỏe mạnh, thông minh và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống. Đây cũng là cách mẹ gìn giữ truyền thống đẹp của dân tộc, kết nối các thế hệ trong gia đình.
5. Bài khấn cúng thôi nôi bé gái
Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Con xin thành tâm kính lạy:
- Thập nhị vị Tiên nương
- Các vị Đức Tiên ông
- Các vị Thánh thần cai quản nơi đây
- Tổ tiên hai bên nội ngoại
Hôm nay, gia đình chúng con, (tên vợ chồng) ngụ tại (địa chỉ), xin được dâng lên lễ vật để tạ ơn và cầu phúc cho con (trai/gái) của chúng con, tên là (tên bé), nhân dịp đầy năm.
Lời khấn nguyện
Kính lạy mười phương chư Phật, các vị Thánh hiền, Tiên bà Tiên ông, các đấng thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chánh thần, Tiên tổ nội ngoại.
Nhờ hồng ân của chư vị, con đã hạ sinh cháu (tên bé) vào ngày (ngày sinh) được mẹ tròn con vuông, mạnh khỏe. Hôm nay, nhân ngày đầy năm của cháu, gia đình con xin kính dâng lễ vật, bày tỏ lòng thành kính và biết ơn sâu sắc. Con xin cúi đầu cầu xin chư vị chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật và phù hộ độ trì, che chở cho cháu (tên bé) được:
- Ăn mau chóng lớn: Cháu ăn ngon, ngủ yên, phát triển khỏe mạnh.
- Không bệnh tật, không tai ương: Cháu luôn được bình an, khỏe mạnh, tránh xa mọi bệnh tật và tai ương.
- Tươi đẹp, thông minh, sáng láng: Cháu luôn xinh đẹp, thông minh, sáng dạ, học hành tấn tới.
- Số mệnh bình yên, cường tráng: Cháu có một cuộc đời bình yên, khỏe mạnh và hạnh phúc.
- Hưởng vinh hoa phú quý: Cháu gặp nhiều may mắn, tài lộc và thành công trong cuộc sống.
Gia đình con cũng xin cầu xin chư vị ban phước lành, giúp gia đình con được:
- Phúc thọ an khang: Gia đình luôn hạnh phúc, khỏe mạnh và an khang.
- Điềm lành nảy nở: Mọi điều tốt lành luôn đến với gia đình con.
- Nghiệp dữ tiêu tan: Mọi điều xấu xa, tai ương đều tránh xa gia đình con.
- Bốn mùa không nghĩ lo: Cuộc sống gia đình con luôn được bình yên, không phải lo lắng muộn phiền.
- An yên cuộc sống, không thị phi điều tiếng: Gia đình con luôn được sống trong hòa bình, yên ổn, tránh xa mọi điều thị phi, điều tiếng.
Con xin thành tâm kính bái!
6. Nghi thức cúng thôi nôi cho bé gái
6.1 Nghi thức bốc đồ chơi đoán nghề nghiệp tương lai
Đây là nghi thức vô cùng đặc biệt và được mong chờ nhất trong lễ cúng thôi nôi. Sau khi hoàn thành nghi lễ cúng, bé sẽ được đặt ngồi giữa mâm cúng và tự tay lựa chọn một trong những món đồ đã chuẩn bị sẵn. Mỗi món đồ tượng trưng cho một nghề nghiệp hoặc tính cách mà bé có thể theo đuổi trong tương lai, tạo ra những khoảnh khắc vui vẻ và đầy ý nghĩa cho gia đình.
Nghi thức đoán nghề nghiệp cho bé gái (Nguồn: Sưu tầm)
Dưới đây là những món đồ và ý nghĩa tượng trưng:
- Máy tính cầm tay: Không thể thiếu đối với các chuyên gia tài chính, kế toán, nhân viên ngân hàng, thương nhân, nhà nghiên cứu toán học và khoa học.
- Ống nghe: Biểu tượng của ngành y tế và chăm sóc sức khỏe gắn liền với hình ảnh bác sĩ, y tá, điều dưỡng và nhà tư vấn tâm lý.
- Sách báo: Gắn liền với hình ảnh của giáo viên, nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu, những người không ngừng tìm tòi học hỏi.
- Bút viết: Vật bất ly thân của nhà báo, nhà văn, nhà thơ, phóng viên hay những người viết nên câu chuyện cuộc sống.
- Micro: Công cụ giúp truyền tải thông điệp đến khán giả của các nhà hùng biện, chính trị gia, diễn thuyết gia, phát thanh viên, biên tập viên, MC.
- Máy bay, ô tô: Niềm đam mê trở thành kỹ sư chế tạo ô tô, máy bay, phi công, vận động viên đua xe chuyên nghiệp.
- Búp bê: Thể hiện sự yêu thích công việc liên quan đến chăm sóc, giáo dục, thời trang.
- Gương, lược, kẹp tóc: Công việc liên quan đến vẻ đẹp và tính thẩm mỹ như chuyên gia trang điểm, nhà tạo mẫu tóc.
- Đồ chơi nhà bếp: Ước mơ trở thành đầu bếp tài năng trong tương lai.
Nghi thức này không chỉ mang tính chất dự đoán vui vẻ, mà còn giúp gia đình tạo nên những khoảnh khắc đáng nhớ và hy vọng vào tương lai tươi sáng của bé. Tuy nhiên, nó chỉ mang tính chất vui vẻ và không có ý nghĩa tuyệt đối về nghề nghiệp trong tương lai.
6.2 Nghi thức mừng tuổi bé gái
Sau khi bé hoàn thành nghi thức bắt miếng, người thân và bạn bè sẽ đến mừng tuổi cho bé. Đây là dịp để mọi người gửi gắm những lời chúc phúc tốt đẹp, những món quà thôi nôi cho bé gái ý nghĩa với mong muốn bé hay ăn chóng lớn, khỏe mạnh và luôn gặp may mắn trong cuộc sống.
Số tiền mừng tuổi mà gia đình nhận được thường được cha mẹ giữ lại, tích góp để dành cho bé sau này, giúp bé có một khởi đầu tốt đẹp trong tương lai. Món quà tinh thần này không chỉ thể hiện tình yêu thương mà còn là sự quan tâm, mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến với bé trong suốt cuộc đời.
Lễ thôi nôi là dịp đặc biệt không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là cơ hội để gia đình và bạn bè gửi gắm những lời chúc tốt đẹp nhất cho bé gái trong bước khởi đầu mới của cuộc đời. Từ những món lễ vật đến các nghi thức, tất cả đều thể hiện sự quan tâm, tình yêu thương của gia đình dành cho bé, đồng thời cũng là lời cầu mong cho bé có một cuộc sống khỏe mạnh, bình an và thành công trong tương lai.
Việc bày biện mâm cúng thôi nôi bé gái đúng cách, đầy đủ không chỉ giúp gia đình giữ gìn truyền thống văn hóa mà còn tạo ra một kỉ niệm đáng nhớ trong cuộc đời của bé. Hy vọng rằng với những hướng dẫn chi tiết từ A - Z trong bài viết này, các bậc phụ huynh sẽ dễ dàng chuẩn bị một buổi lễ hoàn hảo, trọn vẹn, mang đậm dấu ấn riêng của gia đình.
