Lễ cúng đầy tháng bé gái không chỉ là một nghi thức quan trọng trong văn hóa dân gian mà còn là dịp để gia đình thể hiện tình yêu thương, sự biết ơn đối với tổ tiên và cầu mong cho bé một cuộc đời an lành. Mâm cúng đầy tháng bé gái không chỉ đầy đủ các lễ vật mà còn phải diễn ra trang nghiêm. Hãy cùng Liên Á tìm hiểu xem cần chuẩn bị gì để tổ chức một lễ cúng đầy tháng cho bé gái thật hoàn hảo qua bài viết dưới đây.
Xem thêm:
1. Lễ đầy tháng cho bé gái là gì?
Lễ cúng đầy tháng cho bé gái thể hiện ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong văn hóa Việt Nam. Nghi lễ này bắt nguồn từ tín ngưỡng dân gian về Bà Mụ và Đức Ông - những vị thần bảo trợ cho trẻ sơ sinh, giúp bé có được hình hài và bảo vệ bé trong những ngày đầu đời.
Lễ đầy tháng thể hiện bản sắc văn hóa Việt Nam
Theo truyền thuyết, mỗi đứa trẻ khi sinh ra đều được 12 Bà Mụ nhào nặn từng bộ phận trên cơ thể. Mỗi Bà Mụ phụ trách một phần như tay, chân, mắt, mũi, miệng… và dù bé có xinh xắn hay không thì tất cả đều là kết quả từ sự "nhào nặn" của các vị tiên này. Đứng đầu 12 Bà Mụ là Bà Chúa Đầu Thai, người quyết định số phận và ngoại hình của đứa trẻ. Chính vì thế, lễ cúng đầy tháng được tổ chức để tạ ơn các Bà Mụ đã tạo hình cho bé, đồng thời cầu mong bé gái luôn khỏe mạnh, bình an và được che chở trong suốt cuộc đời.
Mỗi vùng miền có cách cúng khác nhau, nhưng nhìn chung mâm cúng đầy tháng luôn được chuẩn bị chu đáo với lễ vật đặc trưng để thể hiện lòng thành của gia đình. Đây cũng là dịp để người thân, bạn bè quây quần gửi lời yêu thương đến bé gái trong ngày đánh dấu cột mốc quan trọng đầu tiên của cuộc đời.
2. Ý nghĩa mâm cúng đầy tháng bé gái
Từ xa xưa, lễ cúng đầy tháng đã trở thành một dấu mốc quan trọng trong cuộc đời của một đứa trẻ. Ở thời kỳ mà y học chưa phát triển, trẻ sơ sinh thường rất yếu ớt trong những tuần đầu đời. Chính vì thế, cha mẹ thường không đặt tên ngay khi bé chào đời mà đợi đến khi bé tròn một tháng tuổi, lúc sức khỏe đã ổn định hơn.
Mâm cúng đầy tháng thay lời chúc tốt đẹp dành cho bé
Nếu bé có thể vượt qua giai đoạn này, gia đình sẽ tổ chức lễ cúng đầy tháng để mừng bé khỏe mạnh, đồng thời gửi lời cảm tạ trời đất đã mang bé đến với gia đình. Không chỉ là một buổi lễ chúc mừng, mâm cúng đầy tháng bé gái còn mang ý nghĩa tạ ơn 12 Bà Mụ và Đức Ông - những vị thần đã nhào nặn hình hài và che chở bé từ khi còn trong bụng mẹ. Thông qua nghi thức cúng đầy tháng, gia đình sẽ bày tỏ lòng thành kính và cầu mong các Bà Mụ tiếp tục bảo hộ bé gái khôn lớn, xinh đẹp và thông minh.
3. Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé gái
Trong dân gian, ông bà ta thường có cách tính ngày đầy tháng cho bé theo lịch âm với nguyên tắc: “Gái lùi 2, trai lùi 1”. Điều này có nghĩa là nếu bé gái tròn một tháng tuổi theo lịch âm, ngày cúng đầy tháng sẽ được tổ chức sớm hơn 2 ngày.
Ví dụ, nếu bé gái chào đời vào ngày 23 tháng 4 âm lịch, thì ngày cúng đầy tháng sẽ rơi vào ngày 21 tháng 4 âm lịch. Đây là cách tính được lưu truyền qua nhiều thế hệ, phản ánh nét đẹp truyền thống trong phong tục thờ cúng của người Việt.
Tuy nhiên trong xã hội hiện đại, nhiều gia đình có xu hướng chọn ngày dương lịch để tổ chức đầy tháng cho bé, giúp thuận tiện hơn cho việc sắp xếp thời gian. Dù theo cách tính nào, quan trọng nhất vẫn là tấm lòng của cha mẹ dành cho con, cầu mong bé luôn khỏe mạnh, bình an và gặp nhiều may mắn trong tương lai.
4. Cách tính giờ cúng đầy tháng cho bé gái
Theo quan niệm dân gian, việc chọn giờ cúng đầy tháng cho bé cần dựa vào cung hoàng đạo và quy luật tam hợp - tứ hành xung. Điều này giúp bé gặp nhiều may mắn, khỏe mạnh và được các bậc thần linh che chở trong suốt cuộc đời.
Trong 12 con giáp, có những con giáp hợp nhau (tam hợp) và những con giáp xung khắc (tứ hành xung). Do đó khi chọn giờ cúng đầy tháng, ba mẹ thường ưu tiên các khung giờ thuộc tam hợp với tuổi của bé và tránh giờ xung khắc.
Ví dụ: Bé sinh vào ngày 3/5/2021 (dương lịch), tức ngày 22 tháng 3 năm Tân Mùi (âm lịch).
- Tam hợp của tuổi Sửu: Sửu - Tỵ - Dậu, nghĩa là những khung giờ này sẽ mang lại may mắn, tốt lành cho bé.
- Tứ hành xung của tuổi Sửu: Sửu - Thìn - Mùi - Tuất, thường được tránh để hạn chế những điều không may.
Do đó, ba mẹ nên chọn giờ Sửu, Tỵ, Dậu để tiến hành nghi lễ cúng đầy tháng, giúp bé nhận được nhiều phúc lộc và sự bảo hộ từ thần linh. Tuy nhiên, gia đình cũng có thể linh hoạt chọn khung giờ phù hợp miễn sao vẫn giữ được tấm lòng thành kính và niềm mong ước tốt đẹp cho bé yêu.
5. Cách bày mâm cúng đầy tháng cho bé gái đơn giản
Trong lễ cúng đầy tháng bé gái, việc bày trí mâm cúng không chỉ thể hiện sự trang trọng mà còn mang ý nghĩa tâm linh, thể hiện lòng biết ơn đối với các vị thần linh. Để đảm bảo đúng phong tục, ba mẹ cần chú ý cách sắp xếp mâm cúng theo những nguyên tắc sau:
Mâm cúng đầy tháng cho bé gái cần được bày trí trang trọng
Lễ cúng đầy tháng cho bé gái thường được chia thành hai mâm cúng:
- Mâm lớn: Để cúng 12 Bà Mụ, những người đã nặn ra hình hài và chăm sóc bé. Mâm này cần được đầy đủ lễ vật như hoa quả, hương, bánh và những món ăn tượng trưng cho sự thịnh vượng.
- Mâm nhỏ: Để cúng Đức Ông, vị thần bảo vệ trẻ em. Mâm này thường sẽ đơn giản hơn nhưng vẫn phải đầy đủ các lễ vật cần thiết như hương, đèn và một số món ăn.
Khi đặt mâm cúng, bố mẹ cần tuân thủ nguyên tắc phong thủy để đảm bảo phúc khí cho bé:
- Phía Đông đặt bình hòa: Đặt bình hòa ở phía Đông giúp tạo ra không gian hài hòa và thu hút năng lượng tích cực.
- Phía Tây đặt lễ vật cúng: Mâm cúng 12 Bà Mụ và Đức Ông nên được đặt ở đây để thể hiện lòng thành kính và cầu mong sự phù hộ cho bé.
- Khoảng cách giữa các mâm: Mâm cúng phía trên không nên cách mâm cúng dưới quá 10 phân, tượng trưng cho sự bảo vệ của các thần linh đối với bé.
Tùy theo phong tục từng vùng miền, mâm cúng có thể có thêm các món đặc trưng khác, nhưng quan trọng nhất vẫn là sự chân thành và cầu mong những điều tốt đẹp nhất cho bé.
6. Mâm cúng đầy tháng bé gái gồm những gì?
6.1 Mâm cúng 12 Mụ Bà
Mỗi lễ vật trên mâm cúng cho 12 Bà Mụ đều được chia thành 12 phần bằng nhau:
- 12 chén chè trôi nước (bé gái cúng chè trôi nước, bé trai cúng chè đậu trắng)
- 12 chén cháo nhỏ
- 12 ly nước
- 12 miếng trầu têm cánh phượng
- 12 phần bánh hỏi hoặc bánh ít
- 12 đĩa xôi
- 12 đôi đũa hoa
6.2 Mâm cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy
Bên cạnh mâm cúng 12 Bà Mụ, còn có một mâm cúng nhỏ hơn dành cho Đức Ông và các vị Thánh Sư - những người bảo hộ và che chở cho bé:
- 3 đĩa xôi lớn: Xôi là món ăn truyền thống, biểu trưng cho sự đủ đầy và thịnh vượng. Ba đĩa xôi được dâng lên để thể hiện lòng thành kính đối với các ngài.
- 1 con gà luộc đặt tréo cánh: Gà luộc không thể thiếu trong các lễ cúng, tượng trưng cho sự may mắn và bình an cho bé trong suốt cuộc đời.
- 1 tô cháo lớn: Cháo là món ăn thể hiện sự chăm sóc và nuôi dưỡng. Tô cháo lớn dâng lên 1 miếng thịt quay. Thịt quay thể hiện sự sung túc, dồi dào cũng như mong muốn bé gái phát triển mạnh mẽ.
- 1 đĩa ngũ quả: Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong mâm cúng, mang ý nghĩa cầu chúc sự hòa thuận, đủ đầy và bình an cho bé.
- Đĩa trầu cau, rượu và tiền vàng mã: Đĩa trầu cau thể hiện sự kết nối, tình cảm gia đình. Rượu và tiền vàng mã dâng lên ngài thánh sư, tổ sư như một lời cầu xin sự che chở, nâng đỡ.
6.3 Mâm cúng đầy tháng cho bé gái
- Một con gà luộc
- 1 bộ tam sên: Trứng luộc, thịt heo luộc, cua hoặc tôm luộc
- Mâm ngũ quả và hoa tươi
- Nhang, đèn, trà, rượu
- Một bộ đồ hình thế ghi thông tin về ngày tháng năm sinh của bé, sau khi cúng xong sẽ được đốt để giải hạn.
7. Bài khấn cúng đầy tháng bé gái
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con kính lạy các vị thần linh, tổ tiên, các đấng cao niên và các Bà Mụ, Đức Ông.
Con kính lạy các Ngài, hôm nay là ngày tròn tháng của con gái của chúng con, bé [Tên bé], sinh ngày [Ngày sinh], thuộc tuổi [Tuổi bé], xin được phép tổ chức lễ cúng đầy tháng để tạ ơn trời đất, các đấng thần linh, gia tiên đã phù hộ cho bé khỏe mạnh và bình an đến ngày hôm nay.
Chúng con xin được dâng lên trước bàn thờ các lễ vật gồm: gà luộc, xôi, chè, trầu cau, hoa quả, tiền vàng mã và các phẩm vật khác. Với lòng thành kính, cầu mong các Ngài chứng giám và phù hộ cho bé [Tên bé] luôn được bình an, khỏe mạnh, thông minh, gặp nhiều may mắn, học hành thông minh, phát triển tốt, cuộc đời luôn trọn vẹn và hạnh phúc.
Chúng con xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với các Bà Mụ, Đức Ông đã giúp cho bé con của chúng con có được hình hài trọn vẹn và khỏe mạnh. Xin các Ngài luôn che chở, bảo vệ cho bé, giúp bé lớn lên khỏe mạnh, an lành, gặp nhiều phúc lộc và tài vận.
Chúng con xin thành tâm cầu khấn, mong các Ngài luôn ở bên bảo vệ, phù hộ cho bé gái của chúng con, gia đình chúng con được bình an, hạnh phúc, tài lộc đầy đủ.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
8. Nghi thức cúng đầy tháng cho bé gái
8.1 Nghi thức đặt tên
Sau khi hoàn thành nghi thức thắp nhang và khấn bái, bước tiếp theo trong lễ cúng đầy tháng cho bé gái là nghi thức đặt tên.
Nghi thức đặt tên cho bé gái được chuẩn bị chỉn chu
Người thực hiện nghi thức sẽ đứng trước bàn thờ tổ tiên, khấn tên đầy đủ đã được bố mẹ chọn trước đó và gieo hai đồng tiền lên đĩa để xem tên bé có được tổ tiên chấp thuận hay không.
- Trường hợp 1: Nếu khi gieo đồng tiền, có một đồng ngửa và một đồng úp nghĩa là tên bé đã được tổ tiên chấp thuận.
- Trường hợp 2: Nếu cả hai đồng đều ngửa hoặc đều úp thì tên bé không được tổ tiên chấp thuận. Khi đó, người cúng phải gieo lại. Nếu sau 3 lần gieo vẫn không có kết quả hợp lệ, bố mẹ sẽ phải chọn tên khác cho bé.
8.2 Nghi thức khai hoa
Nghi thức cuối cùng trong lễ cúng đầy tháng bé gái là nghi thức khai hoa, hay còn gọi là “bắt miếng”. Đây là một nghi lễ thể hiện sự mong muốn cho bé có được sự khôn ngoan và gặp may mắn.
Nghi thức khai hoa cầu chúc điều tốt đẹp cho bé
Bé gái sẽ được đặt ở giữa bàn cúng hoặc nằm cạnh mâm cúng. Người thực hiện nghi thức sẽ xin phép bắt miếng bằng cách thắp hương, rót trà và bồng bé trên tay. Một tay sẽ cầm nhánh hoa và quơ qua quơ lại trên miệng bé, trong khi đọc những lời chúc tụng:
“Mở miệng ra có bông, có hoa
Mở miệng ra kẻ thương, người nhớ
Mở miệng ra có bạc, có tiền
Mở miệng ra xóm giềng quý mến.”
Sau khi hoàn thành nghi thức khai hoa, lễ cúng đầy tháng sẽ kết thúc. Toàn bộ gia đình, bạn bè và họ hàng sẽ quây quần, cùng nhau gửi những lời chúc tốt đẹp và may mắn đến bé. Các bậc phụ huynh có thể lì xì cho bé để cầu chúc một năm mới nhiều phúc lộc và tài vận.
9. Lưu ý khi cúng đầy tháng bé gái
9.1 Làm lễ
Khi tiến hành lễ cúng đầy tháng cho bé gái, gia đình cần lưu ý thực hiện đúng các nghi thức truyền thống. Theo quan niệm xưa, việc sắp xếp lễ vật phải tuân thủ các nguyên tắc cụ thể:
Sắp xếp bàn cúng:
- Bàn to sẽ dùng để bày trí các đồ cúng cho 12 Bà Mụ.
- Bàn nhỏ sẽ đặt cách bàn lớn 10cm, dùng để sắp xếp đồ cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy.
- Bình hoa và trái cây: Cần phải tuân theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả”, nghĩa là bình hoa đặt ở phía Đông, còn đĩa trái cây sẽ đặt ở phía Tây. Tất cả các lễ vật cần được sắp xếp gọn gàng cân đối, tạo nên không gian trang trọng.
Thời gian làm lễ: Lễ cúng thường diễn ra vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều. Lưu ý rằng tất cả mọi thành viên trong gia đình phải có mặt đầy đủ trước khi bắt đầu lễ cúng.
9.2 Lễ vật
Mâm cúng đầy tháng cho bé gái không chỉ cần được chuẩn bị đầy đủ mà còn phải chọn lựa cẩn thận từng món lễ vật, để thể hiện lòng thành kính và cầu chúc cho bé một cuộc đời hạnh phúc. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi chuẩn bị lễ vật:
- Chọn gà: Gia đình cần chọn gà mái luộc hoặc trong một số vùng miền có thể chọn vịt hoặc cặp vịt. Món gà luộc thể hiện sự đầy đủ sung túc.
- Mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả phải bao gồm 5 loại quả khác nhau, đảm bảo tươi ngon và đẹp mắt. Quả phải được chọn lựa kỹ càng, không bị hư hỏng.
- Chọn hoa: Hoa để cúng nên là những loài hoa mang ý nghĩa may mắn và tốt lành, như hoa ly, hoa cát tường, hoa hải đường. Những loài hoa này không chỉ đẹp mà còn thể hiện sự mong ước cho bé có một cuộc đời tươi sáng.
- Xôi gấc: Trong mâm cúng, nên chọn xôi gấc để thể hiện niềm hy vọng bé con sẽ gặp nhiều may mắn, cuộc sống đủ đầy và hạnh phúc.
- Chè: Thường sẽ là chè trôi nước, mang ý nghĩa cuộc đời bé gái sẽ luôn gặp thuận lợi, mọi việc đều suôn sẻ, trôi chảy và bình an.
Cúng đầy tháng bé gái là dịp đặc biệt để gia đình thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và cầu chúc cho bé những điều tốt đẹp nhất. Mỗi lễ vật trong mâm cúng đầy tháng bé gái đều mang trong mình một ý nghĩa riêng biệt. Để lễ cúng diễn ra thuận lợi, gia đình cần chuẩn bị kỹ lưỡng, đảm bảo sự trang nghiêm và thành tâm. Hy vọng rằng với những thông tin trong bài viết, bạn sẽ tổ chức được một lễ cúng đầy tháng cho bé gái đầy ý nghĩa, mang lại may mắn và hạnh phúc cho con trong suốt cuộc đời.
Quà tặng hấp dẫn 
